Voorzitter SHK geeft een openhartig interview.
45 jaar nadat het verbod op homoseksualiteit binnen defensie werd opgegeven, is homo nog altijd het meest gebruikte scheldwoord. Veteraan Jaus Müller (33) ‘Nederland moet het voor mij opnemen.’.
Het klinkt basaal: iedereen moet zichzelf kunnen zijn op zijn werk, ongeacht zijn geaardheid, zegt Jaus Müller (33). Maar zo vanzelfsprekend is dat nog niet bij defensie, weet de veteraan uit ervaring. Toen Müller zes jaar geleden in dienst trad bij de krijgsmacht, ging hij uit angst voor het oordeel van de anderen terug in de spreekwoordelijke kast. “Het is een masculiene omgeving en het stigma dat homo’s minder mannelijk zijn, heerst nog steeds.”
In 2014 werd de Amsterdammer voor het eerst uitgezonden, naar Mali. Daar deelde hij zijn kamer, zo groot als een zeecontainer, met een stereotype man: tatoeages, gespierd en kickbokser. “Het is onvermijdelijk om het ook over persoonlijke onderwerpen te hebben. Dat is logisch, althans: dat zou logisch moeten zijn.”
Müller liet echter weinig los over zijn privéleven. “Niet omdat ik gekke of rare dingen uitspook. Of eigenlijk, wat is raar? Maar ik dacht dat mijn kameraad mijn geaardheid niet zou accepteren.” Pas toen hij rechtuit werd aangesproken op zijn afstandelijke gedrag, vertelde hij alles: over een lastige periode in zijn tienerjaren, over zijn coming-out en over de worstelingen die volgde. “Toen ontdekte ik dat het oké is om mezelf te zijn.” De reactie van zijn kamergenoot was volledig anders dan verwacht. “Ook ik had vooroordelen. Die bleken gelukkig misplaatst.”
Geen homofobie
Als voorzitter van de Stichting Homoseksualiteit en de Krijgsmacht (SHK) strijdt hij nu, samen met zeven anderen, voor meer acceptatie van lhbti+ rechten binnen de organisatie, en de stichting geldt als vraagbaak en geeft advies.
Wat moet er gebeuren? “De angst moet weg. Het moet duidelijker worden voor mensen binnen en buiten de organisatie dat iedereen die er fysiek toe in staat is, bij ons kan werken.” Müller kent verhalen van aspiranten die bewust hun geaardheid geheimhouden tot ze alle proeven van de opleiding hebben doorstaan. “Maar geaardheid is geen criterium. We houden dat helemaal niet bij.”
Ook moet het gedaan zijn met het scheldwoord ‘homo’. Het is zelden homofobie, het is erin geslopen, weet de veteraan. “Dat is misschien nog erger. Daarom stel ik de vraag: weet je wat het met iemand doet?” Het gaat vooral om die bewustwording. De militaire organisatie komt van ver en Nederland is nog lang niet. Bij Nederlandse Veteranendag zaterdag is dit jaar ook aandacht voor de rechten van de LHBT+ collega's binnen defensie.
In elke rang een voorbeeld
Ook als homoseksualiteit in het Nederlandse leger volledig geaccepteerd wordt, zijn er nog obstakels: op missies wordt vaak samengewerkt met andere Navo-landen. “Het is in het verleden voorgekomen dat het leger zweeg over iemands geaardheid om moeilijkheden met een partnerland te voorkomen.”
Müller heeft zoiets nog nooit meegemaakt, maar wel nagedacht over de situatie. “Ik vind dat Nederland het voor mij moet opnemen en zal principieel alsnog proberen openlijk op die positie te komen.”
De veteraan is een voorbeeld, dat wil hij ook zijn, maar hij blijft bescheiden. “Er zijn meer rolmodellen. Ik geloof dat we in elke laag – het blijft een hiërarchische organisatie – een voorbeeld moeten hebben. Het kan zelfs iemands positie versterken. Een commandant die uit de kast kwam kreeg bijvoorbeeld meer gezag, omdat zijn collega’s het een moedig besluit vonden.”
Had die openhartigheid ook negatief kunnen uitpakken? “Ja, dat kan. We zijn er nog niet, hè. Ik hoop dat de SHK ophoudt te bestaan, omdat die niet meer nodig is.” Al voegt hij eraan toe dat hij dat niet erg realistisch vindt.
Bron: